| Ngày cập nhật 25/01/2008 Xưa nay có nhiều cách lựa chọn tên gọi cho các quảng trường, công viên và những cây cầu. Đó là tên của các danh nhân trong và ngoài nước, các sự kiện, các địa danh văn hóa- lịch sử....Thông thường người ta xây những công trình này rồi mới gắn thêm tên, những cái tên như thế mang ý nghĩa kỷ niệm, tưởng nhớ, ghi công của danh nhân, sự kiện, địa danh.... chứ không liên quan đến công trình. Cũng có những cái tên được đặt ra trước nhưng cũng không gắn bó với chức năng, hình thức, ý nghiã của công trình. Đôi khi xảy ra trường hợp một công trình tồn tại hai cái tên, một do Chính quyền đặt ra mang đầy ý nghĩa chính trị, văn hóa- lịch sử nhưng không đi vào lòng dân, vì thế người dân vẫn gọi khu vực ấy bằng cái tên dân gian riêng của mình. Lịch sử phát triển của các thành phố trên thế giới cho thấy tên của các công trình, đặc biệt là các không gian công cộng lớn như quảng trường, công viên dễ được chấp nhận, ghi nhớ và trường tồn khi nó phản ánh ước vọng của con người về cuộc sống, về thiên nhiên tươi đẹp. Những ước vọng này thay đổi theo thời gian, theo điều kiện và bối cảnh của cuộc sống kinh tế- xã hội. Trong thời gian còn chíên tranh, những cái tên hay được lựa chọn đó là: Chiến Thắng, Hòa Bình, Thống Nhất, Độc Lập, Hữu Nghị...Trong điều kiện hòa bình, các tên gọi như Thịnh Vượng, Hòa Hợp, Hạnh Phúc...lại được ưa chuộng. Ngày nay mong muốn về cuộc sống gần gụi với thiên nhiên, ngưỡng mộ vẻ đẹp, sức mạnh và sự vĩ đại, vĩnh cửu của thiên nhiên mà những hình tượng của thiên nhiên laị được lựa chọn làm tên gọi: Vầng Trăng, Mặt Trời, Ánh Sáng, Nước- Lửa, Ngày- Đêm.... Cụm công trình quảng trường, công viên, cầu đi bộ khu trung tâm Thủ Thiêm có quy mô và ý nghĩa đặc biệt to lớn không chỉ đối với Thủ Thiêm, với thành phố Hồ Chí Minh mà tầm ảnh hưởng của nó còn lan rộng trên toàn quốc. Đặt tên cho từng công trình là việc làm cần thiết và quan trọng. Yêu cầu đối với cái tên của mỗi công trình, thứ nhất cần phải hay và có ý nghĩa, cần ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, để đi vào lòng dân, cần dễ dịch ra tiếng nước ngoài cho khách du lịch. Sau đó cái tên phải phần nào phù hợp với chức năng, hình thức của công trình, phù hợp với đặc điểm của cuộc sống ở thành phố Hồ Chí Minh trẻ trung, năng động, hiện đại. Cuối cùng cái tên phải trường tồn, không dễ trở thành lạc hậu, bị thay đổi. Một số khả năng có thể đặt tên như sau: Thật khó tìm tên các anh hùng, danh nhân, các sử kiện văn hóa- lịch sử để đặt cho cụm công trình trung tâm này bởi những cái tên hay, có ý nghĩa xứng đáng đã được sử dụng để đặt tên cho các con đường, công viên, vườn hoa, quảng trường... ra đời trước đó. Vậy thì khả năng tìm tên gọi chỉ còn tập trung vào 2 lựa chọn sau. Công viên ven sông với dải đất cong cong như vầng trăng lưỡi liềm, trong thuyết minh phương án quy hoạch được duyệt đã có gọi là công viên Vòng Cung là một cái tên khá đẹp, phù hợp với hình thức công viên. Tuy nhiên còn một số lựa chọn khác như Trăng Lưỡi Liềm, ánh Trăng, Vọng Nguyệt...cũng giaù tính biểu hiện, gợi nhiều khả năng khai thác không gian. Nếu lựa chọn hình tượng mặt trăng, các giải pháp tổ chức không gian công viên cần tự do, tránh các bố cục hình học qúa nghiêm cẩn, các giải pháp tương phản mạnh. Phải tạo không khí nhẹ nhàng, êm đềm, thơ mộng, vì thế các trò chơi cảm giác mạnh, các hoạt động quá ồn ào, sôi động cũng cần hạn chế, loại bỏ. Quảng trường trung tâm là công trình quan trọng nhất trong cụm công trình. Tên của quảng trường phải gợi mở và để lại cho mọi người ấn tượng về sự vĩ đại, khoáng đạt, mạnh mẽ, vĩnh cửu đúng như tầm cỡ của nó. Nếu mang tên một địa danh, chỉ có thể là Nam Bộ, hoặc Hà Nội. Một cái tên để kỷ niệm Thủ đô trong lòng thành phố, hai là tên chỉ cả miền đất bao la mà thành phố nằm trong. Tương tự như vậy, nếu lựa chọn theo 2 loại khác ta sẽ có các khả năng sau: - Tên gọi của các hình tượng thiên nhiên: Quảng trường Mặt trời, Quảng trường ánh Sáng, Quảng trường Nước... - Tên của biểu tượng, giá trị cuộc sống:, Quảng trường Chính Nghiã, Quảng trường Trí Tuệ, Quảng trường Sáng Tạo, Quảng trường Năng Động, Quảng trường Nhân Dân... Cầu đi bộ là gạch nối giữa khu trung tâm lịch sử quận 1 với trung tâm khu đô thị mới Thủ Thiêm. Cây cầu không chỉ đảm nhận vai trò giao thông đưa người từ bên này sang bên kia thuận tiện mà còn là nơi ngắm cảnh, hóng mát, tô điểm cho dòng sông và khu trung tâm Thủ Thiêm. Nếu quảng trường lấy tên là ánh Sáng thì cây cầu mang tên Cầu Vồng sẽ đảm bảo sự liên tưởng thú vị. Kết cấu nhẹ, tạo dáng cong cho lan can thành cầu, sử dụng kính màu như 7 sắc cầu vồng, để nhìn từ xa hoặc đi trên sông luôn thấy có một dải lụa màu vắt qua sông. Trên đây chỉ là một số gợi ý và ví dụ về tên gọi đứng trên phương diện chủ quan của tác giả bài viết. Để đặt tên cho cụm công trình nói trên, có 2 phương pháp tiến hành: - Cho sáng tác tên: Cung cấp các yêu cầu, điều kiện để cho người thiết kế, sáng tác phương án dự thi đặt tên theo ý tưởng của mỗi phương án Dù tiến hành theo phương pháp nào cũng Ban tổ chức cũng cần có những định hướng trước tham khảo từ các chuyên gia và lấy ý kiến của nhân dân. TS.KTS. Lương Tú Quyên |
| Quảng trường, công viên, cầu đi bộ khu trung tâm Thủ Thiêm cần có một tên gọi để ghi danh vào bản đồ thành phố, và quan trọng hơn để cư dân và du khách tới thành phố ghi nhớ nó vào trong ký ức, gọi tên nó trong những kỷ niệm. Đặt tên cho một công trình mới rất quan trọng vì cái tên còn định hướng cho cả những ý tưởng và giải pháp thiết kế quy hoạch- kiến trúc công trình đó. Một cái tên hay sẽ nâng giá trị của công trình lên, mang đến cho công trình những ý nghĩa cao hơn những ý nghĩa được tạo bởi chức năng sử dụng và vẻ đẹp hình thức. Xưa nay có nhiều cách lựa chọn tên gọi cho các quảng trường, công viên và những cây cầu. Đó là tên của các danh nhân trong và ngoài nước, các sự kiện, các địa danh văn hóa- lịch sử....Thông thường người ta xây những công trình này rồi mới gắn thêm tên, những cái tên như thế mang ý nghĩa kỷ niệm, tưởng nhớ, ghi công của danh nhân, sự kiện, địa danh.... chứ không liên quan đến công trình. Cũng có những cái tên được đặt ra trước nhưng cũng không gắn bó với chức năng, hình thức, ý nghiã của công trình. Đôi khi xảy ra trường hợp một công trình tồn tại hai cái tên, một do Chính quyền đặt ra mang đầy ý nghĩa chính trị, văn hóa- lịch sử nhưng không đi vào lòng dân, vì thế người dân vẫn gọi khu vực ấy bằng cái tên dân gian riêng của mình. Lịch sử phát triển của các thành phố trên thế giới cho thấy tên của các công trình, đặc biệt là các không gian công cộng lớn như quảng trường, công viên dễ được chấp nhận, ghi nhớ và trường tồn khi nó phản ánh ước vọng của con người về cuộc sống, về thiên nhiên tươi đẹp. Những ước vọng này thay đổi theo thời gian, theo điều kiện và bối cảnh của cuộc sống kinh tế- xã hội. Trong thời gian còn chíên tranh, những cái tên hay được lựa chọn đó là: Chiến Thắng, Hòa Bình, Thống Nhất, Độc Lập, Hữu Nghị...Trong điều kiện hòa bình, các tên gọi như Thịnh Vượng, Hòa Hợp, Hạnh Phúc...lại được ưa chuộng. Ngày nay mong muốn về cuộc sống gần gụi với thiên nhiên, ngưỡng mộ vẻ đẹp, sức mạnh và sự vĩ đại, vĩnh cửu của thiên nhiên mà những hình tượng của thiên nhiên laị được lựa chọn làm tên gọi: Vầng Trăng, Mặt Trời, Ánh Sáng, Nước- Lửa, Ngày- Đêm.... Cụm công trình quảng trường, công viên, cầu đi bộ khu trung tâm Thủ Thiêm có quy mô và ý nghĩa đặc biệt to lớn không chỉ đối với Thủ Thiêm, với thành phố Hồ Chí Minh mà tầm ảnh hưởng của nó còn lan rộng trên toàn quốc. Đặt tên cho từng công trình là việc làm cần thiết và quan trọng. Yêu cầu đối với cái tên của mỗi công trình, thứ nhất cần phải hay và có ý nghĩa, cần ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, để đi vào lòng dân, cần dễ dịch ra tiếng nước ngoài cho khách du lịch. Sau đó cái tên phải phần nào phù hợp với chức năng, hình thức của công trình, phù hợp với đặc điểm của cuộc sống ở thành phố Hồ Chí Minh trẻ trung, năng động, hiện đại. Cuối cùng cái tên phải trường tồn, không dễ trở thành lạc hậu, bị thay đổi. Một số khả năng có thể đặt tên như sau: Thật khó tìm tên các anh hùng, danh nhân, các sử kiện văn hóa- lịch sử để đặt cho cụm công trình trung tâm này bởi những cái tên hay, có ý nghĩa xứng đáng đã được sử dụng để đặt tên cho các con đường, công viên, vườn hoa, quảng trường... ra đời trước đó. Vậy thì khả năng tìm tên gọi chỉ còn tập trung vào 2 lựa chọn sau. Công viên ven sông với dải đất cong cong như vầng trăng lưỡi liềm, trong thuyết minh phương án quy hoạch được duyệt đã có gọi là công viên Vòng Cung là một cái tên khá đẹp, phù hợp với hình thức công viên. Tuy nhiên còn một số lựa chọn khác như Trăng Lưỡi Liềm, ánh Trăng, Vọng Nguyệt...cũng giaù tính biểu hiện, gợi nhiều khả năng khai thác không gian. Nếu lựa chọn hình tượng mặt trăng, các giải pháp tổ chức không gian công viên cần tự do, tránh các bố cục hình học qúa nghiêm cẩn, các giải pháp tương phản mạnh. Phải tạo không khí nhẹ nhàng, êm đềm, thơ mộng, vì thế các trò chơi cảm giác mạnh, các hoạt động quá ồn ào, sôi động cũng cần hạn chế, loại bỏ. Quảng trường trung tâm là công trình quan trọng nhất trong cụm công trình. Tên của quảng trường phải gợi mở và để lại cho mọi người ấn tượng về sự vĩ đại, khoáng đạt, mạnh mẽ, vĩnh cửu đúng như tầm cỡ của nó. Nếu mang tên một địa danh, chỉ có thể là Nam Bộ, hoặc Hà Nội. Một cái tên để kỷ niệm Thủ đô trong lòng thành phố, hai là tên chỉ cả miền đất bao la mà thành phố nằm trong. Tương tự như vậy, nếu lựa chọn theo 2 loại khác ta sẽ có các khả năng sau: - Tên gọi của các hình tượng thiên nhiên: Quảng trường Mặt trời, Quảng trường ánh Sáng, Quảng trường Nước... - Tên của biểu tượng, giá trị cuộc sống:, Quảng trường Chính Nghiã, Quảng trường Trí Tuệ, Quảng trường Sáng Tạo, Quảng trường Năng Động, Quảng trường Nhân Dân... Cầu đi bộ là gạch nối giữa khu trung tâm lịch sử quận 1 với trung tâm khu đô thị mới Thủ Thiêm. Cây cầu không chỉ đảm nhận vai trò giao thông đưa người từ bên này sang bên kia thuận tiện mà còn là nơi ngắm cảnh, hóng mát, tô điểm cho dòng sông và khu trung tâm Thủ Thiêm. Nếu quảng trường lấy tên là ánh Sáng thì cây cầu mang tên Cầu Vồng sẽ đảm bảo sự liên tưởng thú vị. Kết cấu nhẹ, tạo dáng cong cho lan can thành cầu, sử dụng kính màu như 7 sắc cầu vồng, để nhìn từ xa hoặc đi trên sông luôn thấy có một dải lụa màu vắt qua sông. Trên đây chỉ là một số gợi ý và ví dụ về tên gọi đứng trên phương diện chủ quan của tác giả bài viết. Để đặt tên cho cụm công trình nói trên, có 2 phương pháp tiến hành: - Cho sáng tác tên: Cung cấp các yêu cầu, điều kiện để cho người thiết kế, sáng tác phương án dự thi đặt tên theo ý tưởng của mỗi phương án Dù tiến hành theo phương pháp nào cũng Ban tổ chức cũng cần có những định hướng trước tham khảo từ các chuyên gia và lấy ý kiến của nhân dân. TS.KTS. Lương Tú Quyên |